E-reader test & vergelijking

• Belangrijke feiten
• E-book readers maken het mogelijk om een ruimtebesparende collectie boeken aan te leggen.
• Lezers zijn uitgerust met duurzame batterijen en royale opslagruimte voor langdurig leesplezier.
• De E-ink technologie van het scherm simuleert bedrukt papier.
• De drie grootste merken lezers zijn Kindle, Tolino en Pocketbook.

Het alternatief voor de lezers

Wie graag leest, heeft nu de mogelijkheid om dat — zoals bijna alles — digitaal te doen. Een e-book reader, ook wel e-reader of e-book device genoemd, is een speciaal leesapparaat voor e-books dat wordt beschouwd als een modern alternatief voor gedrukte boeken. E-books zijn niet alleen leesbaar op e-book readers, maar ook op computers, tablets en smartphones met behulp van e-book software of apps. Een belangrijk voordeel van e-readers zijn echter de gebruikte e-ink displays, die een weergavekwaliteit bieden die zeer dicht bij die van gedrukt papier ligt.

Lichtgewicht en veelzijdig – de voordelen van de e-reader

Een fundamenteel voordeel van e-boeklezers is hun flexibiliteit. Ze maken het mogelijk om altijd en overal te lezen. Lezers kunnen e-books lezen op meerdere apparaten, meestal tot zes verschillende. De leesvoortgang wordt meestal gesynchroniseerd, zodat u gemakkelijk verder kunt lezen op uw computer of mobiele telefoon als u uw reader vergeet, of als deze wordt opgeladen. Readers zijn ook gemakkelijker mee te nemen omdat ze veel lichter zijn dan boeken. Ze zijn dus gemakkelijker vast te houden en passen in de meeste zakken. Ze zijn ideaal voor op reis omdat ze geen onnodig gewicht aan uw bagage toevoegen.

Qua prijs is een e-reader ook de moeite waard, want hoewel hij duurder is in aanschaf dan een papieren boek, is hij op de lange termijn meestal het goedkopere alternatief voor het verzamelen van boeken. E-books kosten tot 20% meer dan papieren boeken, soms is de besparing zelfs groter. Veel e-boeken worden ook gratis aangeboden.

Classics of world literature for free

E-boeken waarvan de auteur al heel lang dood is, zijn meestal gratis. In het VK en de VS vervallen de auteursrechten 70 jaar nadat de auteur van een werk is overleden en wordt het publiek domein. Er zijn verschillende websites die een grote collectie e-boeken gratis aanbieden.

Als je een boek verliest of het raakt beschadigd, moet je het opnieuw kopen, wat niet alleen vervelend maar ook duur is. Met een e-reader heb je die zorg niet omdat de boeken niet kunnen vervormen. Eenmaal gekocht, kunnen ze meestal zo vaak worden gedownload als u wilt. Dus zelfs als u het e-boek per ongeluk wist of uw reader wordt gestolen, kunt u het boek altijd nog raadplegen. Het downloaden van een e-boek is snel en meestal ongecompliceerd. Het bespaart u een rit naar de boekhandel of het wachten op de levering van het pakket.

Het geheugen van een e-boeklezer biedt plaats aan vele boeken. Het is dus een uiterst ruimtebesparend apparaat. Dat betekent dat boekenkasten en opslagruimte voor boeken niet meer nodig zijn. U hoeft uw boeken ook niet te wissen, want digitale boeken verzamelen geen stof. De opslagcapaciteit is ook praktisch als u onderweg bent, want u kunt op elk moment een nieuw boek kiezen uit een uitgebreide bibliotheek. Met een sorteerfunctie kunt u uw boeken precies zo rangschikken als u wilt: alfabetisch, op genre of publicatiedatum — de mogelijkheden zijn legio.

Bijzonder handig is dat het lettertype op een e-reader naar wens kan worden vergroot of verkleind. Dit betekent dat mensen met verschillende visuele beperkingen de reader kunnen gebruiken zonder een leesbril nodig te hebben. Dankzij de displayverlichting, waarover een groot aantal apparaten inmiddels beschikt, kunt u de e-boeken ook op elk moment van de dag of nacht lezen. U hebt noch daglicht noch een lamp nodig.

Voor lezers van anderstalige boeken of non-fictie biedt een e-boeklezer verschillende functies die het lezen vergemakkelijken. Bij buitenlandse woorden kunt u de vertaling direct laten weergeven of opzoeken. Hiervoor is geen extra woordenboek nodig, wat het proces vereenvoudigt. De zoekfunctie van een reader maakt het mogelijk om snel en gemakkelijk specifieke pagina’s te vinden. Veel modellen bieden ook de mogelijkheid om passages in de tekst te markeren of notities toe te voegen. Dit is bijzonder praktisch voor gespecialiseerde teksten.

Sommige e-readers bieden zelfs meer dan alleen de leeservaring. U kunt het apparaat ook gebruiken om links te openen, kleine spelletjes te spelen of audiobestanden te beluisteren. In tegenstelling tot smartphones of tablets hebben e-boeklezers echter een veel langere batterijduur.

Inmiddels worden de meeste nieuw verschenen boeken ook als e-boek uitgebracht. Sommige boeken zijn zelfs alleen in de digitale versie verkrijgbaar. De e-reader biedt een ruimtebesparende, tijdbesparende, veelzijdige en flexibele manier om boeken te lezen en te verzamelen. Wie het gevoel van een gedrukt boek niet wil missen, kan de e-reader ook aanschaffen als aanvulling, bijvoorbeeld voor reizen met beperkte bagage.

Wat zijn de verschillen tussen een e-reader en een tablet?

E-book readers lijken qua uiterlijk op tablets, maar hebben verder weinig gemeen. Maar wat is het verschil? In tegenstelling tot tablets hebben e-readers geen achtergrondverlichting nodig. Dankzij de E-ink technologie gaat de batterij van een reader aanzienlijk langer mee dan die van een tablet. De displaytechnologie zorgt er ook voor dat de ogen van gebruikers van e-readers minder worden belast. Het display van een tablet is sterk reflecterend, wat bij een e-reader niet het geval is. Dit betekent dat gebruikers hem ook in direct zonlicht kunnen gebruiken en alles perfect kunnen zien. E-readers zijn vaak ook gemakkelijker te hanteren, omdat ze meestal lichter zijn dan tablets. Terwijl op een tablet meestal een breed scala aan apps kan worden geïnstalleerd, zijn e-readers meestal echt alleen geschikt voor het lezen van e-books.

Hoe vindt u de juiste e-boeklezer

Aangezien er nu een groot aantal verschillende e-readers op de markt is, moet u weten wat belangrijk is bij de aanschaf van een e-reader. Vooral technische aspecten als batterijduur, geheugen en beeldscherm zijn belangrijk. Afhankelijk van hoe duur de reader is, biedt hij ook verschillende hoeveelheden ruimte voor e-books en een groot aantal functies.

Bestandsformaat

Wanneer u een e-boek koopt, moet u het formaat ervan controleren, want niet alle e-readers ondersteunen elk formaat. Het meest geschikt is het EPUB-formaat, dat door bijna alle lezers wordt weergegeven. Het is een open, niet aan eigendomsrechten gebonden, op XML gebaseerd formaat waarin de teksten zich aanpassen aan de schermgrootte van de betreffende lezer. Alleen met Kindle-modellen kom je met dit formaat niet verder, want Amazon vertrouwt in plaats daarvan op zijn eigen AZW- en MOBI-formaten.

De meeste lezers kunnen ook uit de voeten met een PDF-document, maar dat heeft vaste lay-outspecificaties, waardoor de teksten niet kunnen worden aangepast. Tekstgrootte, alinea’s en regelafstand kunnen bijvoorbeeld niet worden gewijzigd, wat voor romans nogal hinderlijk is. Voor geïllustreerde werken zoals kinderboeken, stripverhalen en naslagwerken is het echter een gangbaar en noodzakelijk formaat, omdat de paginaopmaak behouden blijft.

Geheugen

Voor een grote collectie boeken heeft uw reader voldoende geheugen nodig. Modellen met 4GB geheugen kunnen tot 2500 boeken bevatten, wat al heel wat is. Er zijn ook modellen met 16 of 32 GB, die zeer geschikt zijn voor een grotere boekenverzameling. Als zelfs dat niet genoeg is, kunt u kiezen voor een reader met een ingebouwde lezer voor geheugenkaarten. Zo kan de opslagruimte zelfs worden uitgebreid tot 256GB. Hoeveel opslagruimte u nodig hebt, hangt af van uw lees- en verzamelgewoonten. Als u veel van de gelezen e-books verwijdert, is een geheugen van 4GB meestal voldoende. Wilt u echter alle boeken op uw apparaat bewaren en naar audioboeken luisteren, dan is een reader met meer opslagruimte nodig. Audioboeken vereisen aanzienlijk meer opslagruimte dan e-boeken.

Connectiviteit

De meeste e-readers kunnen met het internet worden verbonden, meestal via Wi-Fi. Dit maakt het mogelijk om e-books direct vanaf de e-reader te kopen. De omslachtige transfer van de laptop naar de reader is dus niet nodig, maar wel mogelijk. Voorwaarde is wel een Wi-Fi-router in huis. Sommige modellen bieden ook 3G, 4G of 5G, d.w.z. een mobiel netwerk. Dit maakt het mogelijk om onderweg e-books te downloaden, mits de gebruiker een bijbehorend gsm-contract of een extra simkaart heeft. Maar houd er rekening mee dat de verbinding meestal traag en duur is en veel stroom verbruikt, daarom is het aan te raden deze tussendoor uit te schakelen. Sommige lezers hebben ook Bluetooth. Hiermee kunnen gebruikers hun apparaat aansluiten op een koptelefoon en altijd en overal naar audioboeken luisteren.

Display

Het display is een van de belangrijkste aspecten van de reader. De grootte ervan wordt diagonaal gemeten en varieert, afhankelijk van het model, van 6 tot 10 inch, ofwel 15 tot 25 cm. Bedenk hoe groot u uw reader wilt hebben. Vergeet niet dat een te klein scherm op den duur oncomfortabel is om van te lezen.

De schermresolutie is ook heel belangrijk, want die bepaalt hoe scherp de tekst wordt weergegeven. Het gebruikelijke bereik is 100 tot 300 pixels per inch (ppi). Hoe hoger de waarde, hoe scherper de tekst wordt weergegeven. Ter vergelijking: moderne smartphones hebben een resolutie van 300 tot 600 ppi, printers hebben een resolutie van 100 tot 300 ppi.

De meeste e-readers maken gebruik van zogenaamde E-ink technologie. Ga voor de zekerheid na of uw reader deze technologie gebruikt. Dit bespaart u elektriciteit, aangezien het verbruik lager is dan bij LCD-versies door het ontbreken van achtergrondverlichting.

Achtergrondverlichting

Gebruikers die graag in het donker lezen, moeten er zeker voor zorgen dat hun e-book reader een achtergrondverlichting heeft. Dit is niet bij alle modellen het geval, maar de duurdere lezers zijn meestal uitgerust met een achtergrondverlichting. Bij sommige apparaten past deze zich automatisch aan de omgeving aan. Lezers zonder deze functie moeten verschillende helderheidsinstellingen hebben, zodat ze overal gebruikt kunnen worden. De kleurtemperatuur moet ook instelbaar zijn, en bij sommige apparaten gebeurt dat zelfs automatisch. Dit kan de blauwe componenten van het licht wegfilteren, die de productie van het slaaphormoon melatonine onderdrukken en dus slapeloosheid kunnen veroorzaken.

Bescherming

Als u van plan bent het toestel op het strand, in bad of in het zwembad te gebruiken, moet het ook beschermd zijn tegen het binnendringen van water volgens een IP-code. Er zijn verschillende soorten waterbescherming (liquid ingress protection), waarvan IPX7 of IPX8 de meest voorkomende is. Dit betekent dat de lezer zonder problemen bestand is tegen een korte onderdompeling in water. Goedkope modellen hebben deze certificering meestal niet.

Kosten

E-readers zijn er in drie verschillende prijscategorieën: goedkope, middeldure en dure. Hoeveel u voor uw model moet uitgeven, hangt af van uw budget, hoe vaak u hem gebruikt en hoeveel functies u wilt.

De goedkoopste modellen kosten tussen de €60 en €100 en zijn geschikt voor beginners die voor het eerst een e-reader kopen. Ze zijn zeer gebruiksvriendelijk en hebben meestal een scherm van zes inch. Lezers voor beginners hebben echter meestal zeer weinig geheugen, dat niet altijd kan worden uitgebreid. De schermresolutie is meestal vrij laag en het scherm is meestal onverlicht. Wie veel leest, ook in het donker, kan dus beter voor een iets duurder apparaat gaan. Voorbeelden van instapmodellen zijn de basisversie van de Amazon Kindle, de Tolino Page 2, en de PocketBook Touch Lux 4.

Als u bereid bent €100 of meer uit te geven, kunt u kiezen voor een mid-range apparaat. Deze e-readers hebben meer functies dan goedkopere tegenhangers en kosten tussen de €100 en €150. De meeste middeldure e-readers hebben een gecertificeerde waterbescherming en zijn daarom zeer geschikt voor gebruikers die aan zee, in het zwembad of in bad willen lezen. Een displayverlichting is standaard op deze modellen, evenals een geïntegreerd woordenboek en notitiefunctie. Wie vaak leest, geen grote bedragen wil uitgeven, maar toch kwaliteit wil, doet er goed aan voor een e-book reader uit het middensegment te gaan. De Amazon Kindle Paperwhite, de Tolino Shine 3 en de Pocketbook Touch HD 3 behoren tot deze categorie.

Premium-toestellen zijn het duurst en kosten minstens €160. Dankzij een hoge beeldresolutie bieden zij het hoogste leescomfort. Ze hebben ook veel extra functies, zoals een beeldscherm, kleine spelletjes en een audiofunctie. Als u een e-reader wilt waarmee u niet alleen kunt lezen, maar ook naar audioboeken kunt luisteren, zult u iets meer geld moeten uitgeven. Daar staat tegenover dat deze apparaten waterbestendig zijn, en dat een achtergrondverlichting tot de basisuitrusting behoort. Het scherm van deze modellen is minstens zeven inch. Tot de premium categorie behoren de Amazon Kindle Oasis, de Tolino Epos 2 en de Pocketbook InkPad 3 Pro.

Batterij

Om ervoor te zorgen dat u lang kunt lezen zonder dat uw e-reader uitvalt, is de batterij van belang. De batterij moet meestal drie of vier uur worden opgeladen om volledig gebruiksklaar te zijn. Over het algemeen is de batterijduur van e-readers echter zeer goed en is daarom niet een van de belangrijkste aankoopcriteria.

Operatie

Vooral als u een nieuwkomer bent op het gebied van e-readers, moet de bediening van uw apparaat zo eenvoudig mogelijk zijn. De meeste readers werken nu met een touchscreen, maar er zijn ook enkele modellen met scrollknoppen, die vaak wat duurder zijn. De scrollknoppen moeten snel en gemakkelijk reageren. Vooral als meerdere gebruikers het apparaat gebruiken of je gezichtsvermogen beperkt is, moeten het lettertype en de grootte gemakkelijk te veranderen zijn. Lees reviews op internet en test of uw e-reader gemakkelijk te gebruiken is. Als dit niet het geval is, moet u een ander model kiezen.

Extra functies

Afhankelijk van waar u uw e-reader voor gebruikt, zijn er verschillende functies die relevant zijn. Voor studenten en lezers die graag aantekeningen maken, is de notitiefunctie handig. Hiermee kunt u woorden onderstrepen en op elk punt aantekeningen maken. Wie vaak anderstalige teksten of technische teksten leest, moet zeker aandacht besteden aan de woordenboekfunctie, die inmiddels standaard op bijna alle toestellen zit. Afhankelijk van het model kunt u een woordenboek openen of het woord direct op de pagina zelf vertalen of een uitleg krijgen. Alle liefhebbers van luisterboeken hebben baat bij een wat duurdere reader met een audiofunctie waarmee ze naar luisterboeken of muziek kunnen luisteren. Luistert u daarentegen liever naar muziek via uw mobiele telefoon of een ander apparaat, dan is deze functie niet nodig.

Welke accessoires zijn er voor e-readers?

Als u een e-reader koopt, moet u er de juiste accessoires bij kopen. Het belangrijkste is een hoes die de reader beschermt tegen vuil, krassen en breuk. Let er bij de aanschaf op dat deze geschikt is voor uw model reader. Flip-covers zijn bijzonder aan te bevelen omdat ze zowel de achterkant als de voorkant van de reader beschermen, en dus het scherm bedekken. Als uw reader geen eigen achtergrondverlichting heeft, kunt u een leeslamp aanschaffen. De leeslamp wordt meestal rechtstreeks op de reader geklemd en moet stevig bevestigd zijn zodat hij niet wegglijdt. Test of de lamp u stoort tijdens het lezen. Zo ja, kies dan liever een andere lamp of een reader met achtergrondverlichting.

De grootste lezersmerken

Er zijn nu verschillende merken e-readers om uit te kiezen. Drie daarvan domineren de markt: Kindle, Tolino en PocketBook. Ze hebben een paar dingen gemeen, maar verschillen in hun systemen en aanbod. Gebruikers kunnen echter ook kiezen voor andere merken, zoals Sony, TrekStor, Samsung of Kobo.

De Kindle

Marktleider is de Kindle-lezer van Amazon, die bekend werd als het eerste grote e-readermerk. Het eerste Kindle-model kwam in 2007 op de Amerikaanse markt en had slechts enkele functies. Inmiddels is de Kindle wereldwijd bekend en populair. Amazon gebruikt een zogenaamd gesloten systeem voor de reader, wat betekent dat gebruikers hun e-books alleen bij Amazon kunnen verkrijgen. Aangezien het klantenaccount aan de reader is gekoppeld en gebruikers direct op het apparaat toegang hebben tot de e-bookwinkel van Amazon, is het kopen van een e-book heel eenvoudig. Daarmee bindt Amazon Kindle-gebruikers echter ook aan zijn eigen platform. E-books van andere retailers kunnen alleen op de Kindle gelezen worden als ze geen kopieerbeveiliging hebben. Bovendien moeten ze op de computer worden omgezet in het formaat MOBI. Los daarvan biedt de e-commerce gigant een zeer groot aanbod aan e-books, waarvan vele afgeprijsd of gratis. Met het Kindle Unlimited abonnement kunnen gebruikers ook diverse e-books uit de Amazon bibliotheek lenen voor €11,75 per maand. Voor Amazon Prime klanten is een Kindle handig omdat ze met Prime Reading maandelijks wisselende e-books gratis kunnen lenen.

De Tolino

De e-reader Tolino is sinds 2013 op de markt en werd tot 2017 geproduceerd door Deutsche Telekom; sinds 2017 heeft het Japanse bedrijf Rakuten de productie overgenomen. In tegenstelling tot de Kindle maakt de Tolino gebruik van een open systeem. Gebruikers kunnen hun e-books verkrijgen bij alle boekhandels en distributiesites die het geschikte formaat aanbieden. De kopieerbeveiliging is doorgaans minder streng dan bij Amazon. Gebruikersaccounts kunnen rechtstreeks worden gekoppeld aan boekhandels en maken de aankoop van e-books snel en gemakkelijk.

De tegenhanger van Kindle Unlimited is het Tolino Select abonnement, waarbij lezers vier e-books per maand kunnen lenen voor 9,90€. Het aanbod is echter kleiner dan bij Kindle Unlimited. Tolino biedt ook een dienst waarmee gebruikers die al bij een bibliotheek zijn ingeschreven daar tal van e-books kunnen lenen. Wie geen bibliotheekkaart heeft, kan het commerciële platform Skoobe gebruiken om te lenen, want dat werkt ook samen met Tolino. Lenen met een bibliotheekkaart is aanzienlijk goedkoper dan het gebruik van diensten als Skoobe, maar lezers moeten vaak lang wachten op de populairdere boeken.

Het zakboekje

PocketBook is minder bekend dan de reeds voorgestelde merken. De readers zijn sinds 2009 verkrijgbaar en kunnen qua technologie en vormgeving concurreren met Kindle en Tolino. PocketBook maakt ook gebruik van een open systeem, waardoor gebruikers e-books kunnen kopen bij de retailer van hun keuze. Hoewel er minder wordt samengewerkt met boekhandels dan bij Tolino, is het hulpsysteem van PocketBook bijzonder snel en eenvoudig. De aanbieder stelt zijn gebruikers ook in staat e-books te lenen met hun bestaande bibliotheekkaart.

Nuttige behandelingstips

Als u eenmaal een e-reader hebt gekocht, moet u nu uitzoeken hoe u de e-boeken naar de reader kunt overzetten. Dit varieert in complexiteit, afhankelijk van het model.

Hoe e-boeken worden beschermd

De meeste e-boeken hebben een kopieerbeveiliging, ook wel digital rights management (DRM) genoemd, die bedoeld is om ongecontroleerde verspreiding van de boeken tegen te gaan. Er wordt onderscheid gemaakt tussen harde en zachte kopieerbeveiliging.

Boeken met hard copy bescherming kunnen alleen gelezen worden als ze ontgrendeld zijn voor het betreffende apparaat. Ze zijn gecodeerd, wat alleen kan worden verwijderd met een daarvoor gemaakt programma. E-books met hard copy bescherming kunnen ook slechts op een beperkt aantal apparaten worden gelezen.

Een andere manier om de verspreiding van een e-boek te voorkomen is soft copy protection. Het e-book zelf bevat informatie die het mogelijk maakt conclusies te trekken over de koper en dus te traceren. Het watermerk is echter niet zichtbaar als het boek wordt gelezen. Veel e-boeken hebben kopieerbeveiliging, maar er zijn er nu ook zonder. E-boeken die bij de bibliotheek worden geleend hebben altijd een hard copy bescherming, omdat dit de enige manier is om te controleren en de retourtermijn in acht te nemen.

Hoe transporteer ik de e-books naar mijn e-reader?

Zodra u een e-book hebt gekocht, is de vraag hoe u het op uw e-reader krijgt. Als u het via de reader of een gekoppelde partnerwinkel hebt gekocht, staat het e-book direct op het apparaat en kunt u het meteen gaan lezen. Als u het op een ander apparaat en in een andere winkel hebt gekocht, moet u een computer gebruiken. Hiervoor moet u eerst het e-book downloaden. Vervolgens sluit u de e-reader met een USB-kabel aan op uw computer. De laatste stap is om het boek gewoon naar de reader te slepen. E-books met hard copy bescherming moeten echter eerst door een programma als Adobe Digital Editions voordat ze klaar zijn voor transport.

Hoe onderhoud ik mijn e-reader?

E-readers zijn vrij veerkrachtig, maar ze worden toch snel vuil. Bijzonder vervelend zijn vingerafdrukken op het scherm, die op modellen met aanraakbediening bijna niet te vermijden zijn. Een vochtige doek is voldoende voor het scherm. In de tweede stap veegt u het oppervlak af met een droge doek. Voor rubberen oppervlakken, bijvoorbeeld het deksel van de lezer, kunt u ook het beste een vochtige doek gebruiken. Contactpunten en groeven kunnen goed worden schoongemaakt met wattenstaafjes.

---

Afbeelding 1: © koldunova / stock.adobe.com | Afbeelding 2: © Monkey Business / stock.adobe.com | Afbeeldingen 3-4: © FinalCheck