Wafelijzer test & vergelijking

• Belangrijke feiten
• Een wafelijzer biedt optimale omstandigheden voor de snelle, ongecompliceerde bereiding van perfect gevormde wafels.
• De meeste modellen maken hartvormige of Belgische wafels, waarbij één bakcyclus één, twee of meer porties oplevert.
• Naast de veiligheidsvoorzieningen zijn de nuttigste functies een temperatuurregelaar, indicatielampjes en een antikleeflaag.

Maak zelf heerlijke wafels

Zin in heerlijke, warme wafels met liefde gebakken? Mooie emoties moet je zelf verzorgen, maar voor de bereiding is een wafelijzer onmisbaar. Toch waren de heerlijke baksels al in de negende eeuw verleidelijk om van te snoepen. In die tijd zou de specialiteit echter alleen in Frankrijk en België hebben bestaan.

In de Grande Nation speelde het bakken van wafels zo’n belangrijke rol dat er vier eeuwen later zelfs een apart gilde van wafelbakkers ontstond. De middeleeuwse specialisten gebruikten nog twee aparte ijzers met lange handvatten, die ze boven een vuur tegen elkaar gedrukt hielden. De bakvormen leverden gebak op dat rijkelijk versierd was met sierlijke motieven of kleinere teksten, vaak met een religieuze achtergrond.

Al in de 15e of 16e eeuw was dit ongewone gerecht in vele delen van Europa bekend. Maar in sommige streken konden alleen de allerrijksten genieten van de smaak van het exquise gebak. Ondertussen zijn wafels voor iedereen beschikbaar. Met het wijdverbreide gebruik van elektrische wafelijzers kan iedereen ze zelfs zelf maken in zijn eigen keuken. Een modern apparaat kan temperaturen bereiken van ruim boven de 180 graden Celsius.

Heerlijk gebak voor elke gelegenheid

Wafels zijn niet weg te denken uit de Europese keuken. Ze smaken niet alleen heerlijk, maar bieden ook een breed scala aan bereidingswijzen (zoet of hartig) en toppingvariaties (subtiel tot pompeus). Dit maakt het gebak even geschikt voor mensen die zo min mogelijk werk in de keuken willen doen, maar ook voor mensen die graag experimenteren en nieuwe dingen uitproberen.

Bovendien hebben wafels een sterke culturele component. Ze zijn bijvoorbeeld onmisbaar tijdens de kerstdagen. Veel mensen eten ze ook graag voor verjaardagen. Natuurlijk is er niets op tegen om de lekkernijen gewoon tussendoor te eten. Een goed doordachte aankoop is overigens de moeite waard: Wafelijzers van hoge kwaliteit zorgen voor veel plezier, want ze leiden tot de beste bakresultaten.

De verschillende soorten

In principe wordt onderscheid gemaakt tussen wafelijzers voor Belgische en hartvormige wafels. Daarnaast zijn er dubbele en viervoudige modellen voor de bijzonder hongerigen. Multifunctionele apparaten met verwisselbare platen die ook functioneren als wafelijzer, tosti-ijzer en donutvormer zijn ook praktisch.

Cordiaal of Belgisch: De populairste wafelvormen

Onder de elektrisch aangedreven wafelijzers zijn twee wafelvarianten ingeburgerd geraakt: de hartwafel en de Belgische wafel.

Verschillen in voorbereiding

Er zijn geen bijzondere verschillen in het beslag voor de verschillende wafelijzers. Belgische wafels bevatten vaak gist in plaats van bakpoeder, maar er zijn nu veel nieuwe recepten te vinden zonder het rijsmiddel. Er is ook niet veel om rekening mee te houden bij de bereiding. Een belangrijk verschil is dat het verspreiden van het beslag in vierkante wafelijzers iets ingewikkelder is.

Bij ronde modellen is het voldoende om een lepel wafelbeslag direct in het midden van het ijzer te leggen. Het verspreidt zich bijna gelijkmatig naar de rand als je erin knijpt. Bij vierkante versies is het belangrijk het beslag met de lepel een beetje uit te smeren voordat je het deksel sluit om een net resultaat te krijgen. Dit vereist meer oefening.

Verschillen in de formulieren

De hartwafels worden zo genoemd omdat hun afzonderlijke stukjes eruit zien als gestileerde harten als ze voorzichtig uit elkaar worden gescheurd. In één stuk is echter een hartvormige wafel rond met een gelijkmatig gekrulde rand. De Belgische wafel verschilt hier duidelijk van, want die is niet rond maar vierkant. Hun randen zijn ook helemaal recht. Meestal is zo’n wafel rechthoekig, wat betekent dat twee van de vier zijden langer zijn dan de andere twee. Er zijn echter ook wafelijzers die af en toe vierkante gebakjes opleveren.

Bovendien wordt de Belgische variant gekenmerkt door een dieper reliëf. De geproduceerde wafels zijn veel hoger dan hartwafels, maar toch bieden de lege vakken veel ruimte voor een heerlijke topping zoals warme kersen of slagroom. De structuur van een hartvormige wafel is relatief vlak. Daarbij wordt volledig afgezien van een grof reliëf en wordt in plaats daarvan alleen een delicaat wafelpatroon getoond, dat louter voor het visuele effect is en ook zonder decoratie aantrekkelijk is.

Verschillen in dressing

Alleen hartwafels kunnen door hun vooraf gemaakte scheurpunten in perfect uniforme stukken — de wafelharten — worden gescheurd. Als iemand een Belgische wafel in gelijke stukken wil verdelen, heeft hij een mes nodig om hem te snijden. Gastheren serveren het gebak daarom meestal uit één stuk of voorgesneden, inclusief een royale topping van slagroom, ijs of warme kersen.

Hartvormige wafels daarentegen worden altijd in hun geheel geserveerd, omdat dit visueel het aantrekkelijkst is. Klassiek is de topping voor deze variant wat terughoudender en bestaat bijvoorbeeld alleen uit poedersuiker of een beetje chocoladesaus. Maar er zijn geen grenzen aan de creativiteit.

Verschillen in voedsel

Een hartvormige wafel is gemakkelijk te eten zonder bestek door zijn platte vorm en meestal subtiele topping. Hakmolen is mogelijk met de hand, zelfs als de wafel bestrooid is met poedersuiker. Velen scheuren de tere koekjes liever in hartjes, vouwen ze een keer op en nemen een hap. Bestek is hiervoor niet nodig.

Het eten van een Belgische wafel werkt het beste met een vork. Als de topping groot is, kan ook een kleine lepel worden gebruikt. Sommige mensen nemen een hap uit de wafel, maar afhankelijk van de versiering kan dat lastig zijn. Bijpassend bestek voorkomt een klein ongelukje.

Ter vergelijking: Enkele en dubbele wafelijzers

De handel biedt wafelijzers aan waarin één, twee of meer wafelsin één keer gebakken kunnen worden. Welk model beter is, hangt af van de koper. Als je snel wafels wilt serveren, bereik je snel je grenzen met losse ijzers. Dubbele modellen maken twee stukken tegelijk. Deze zijn daarom bijzonder geschikt voor commerciële doeleinden. Als de vraag groot is, kunnen belangstellenden zelfs viervoudige ijzers gebruiken om hun snelheid verder te verhogen.

Vergelijkbare productsoorten en multifunctionele apparaten met verwisselbare platen

Strikt genomen worden sommige andere gebakjes als wafels beschouwd, zoals wafels, hippen (nieuwjaarstaart) en pizzelles (wafelkoekjes). Voor dergelijke specialiteiten bieden handelaren soms hun eigen ijzers aan. Een afgerolde wafel is dus veel platter dan een hartwafel, maar net zo rond, alleen zonder bolle randen. Wafers worden ook gekenmerkt door een aanzienlijk kleinere diameter.

Eén apparaat, verschillende lekkernijen — dat is wat multifunctionele apparaten met verwisselbare platen mogelijk maken. De combinatie van wafelijzer en tosti-ijzer wordt veel gebruikt als 2-in-1 apparaat. Er zijn ook 3-in-1 apparaten met een extra plaat voor donuts, poffertjes of cakepops. Dus als je alle verwisselbare platen kunt gebruiken, bespaart een combitoestel veel ruimte en zorgt het voor een wat kleinere ecologische voetafdruk. Consumenten die alleen wafels willen bakken, moeten de voorkeur geven aan het aparte apparaat.

Wat telt bij het kopen

Moderne wafelijzers combineren vaak verschillende functies en mogelijkheden. Maar welke zijn zinvol en welke kun je veilig zonder? Gemeenschappelijke kenmerken en functies van deze apparaten zijn:

• Grootte en vorm
• Materiaal
• Vermogen en temperatuurregeling
• Controlelampen
• Anti-aanbaklaag
• Overloopbeveiliging
• Beveiliging

Grootte en vorm

De standaarddiameter voor een hartvormige wafel is 18 centimeter. Er zijn ook andere maten verkrijgbaar, waaronder andere wafelijzers. Grotere bakblikken zijn vaak iets energiezuiniger. De meeste apparaten leiden tot het klassieke honingraatpatroon, andere printen in plaats daarvan motieven of woorden op de gebakken goederen. Ongewone vormen zijn ook mogelijk. Met sommige modellen kun je ook wafels op een stokje maken. Het hout wordt in de passend gevormde bakvorm gelegd.

Het materiaal

Moderne wafelijzers zijn gemaakt van gietijzer of een gecoat metaal op de bakoppervlakken en een temperatuurbestendige kunststof, roestvrij staal of aluminium aan de buitenkant. Een plastic behuizing heeft enkele voordelen: Het is isolerend en beschermt zo tegen verbranding op het hete metaal. Deze modellen zijn beter geschikt voor bakkende kinderen en onwetenden. Bovendien kan plastic in vele kleuren worden geverfd, zodat iedereen de juiste kan vinden.

Toestellen zonder plastic behuizing hebben een betere milieubalans, maar dragen een zeker risico van verbranding omdat ze aan de buitenkant hoge temperaturen kunnen bereiken. De handvatten zijn meestal bekleed met een isolerend materiaal zoals rubber voor een veilige grip, als het een moderne is.

Vermogen en temperatuurregeling

Zoals bij veel andere elektrische apparaten speelt het vermogen een grote rol in het resultaat. Een hoger wattage zorgt voor krokantere en donkerdere wafels. Te veel vermogen is echter niet aan te raden, want dan kunnen de baksels verbranden. Voor wafelijzers is een vermogen tussen 600 en 900 watt effectief gebleken.

Sommigen vinden hun wafels lekker knapperig en donker, anderen hebben ze liever licht en zacht. Met een temperatuurregelknop bepaalt de bakker desgewenst steeds opnieuw de bakgraad. Afhankelijk van het model kan de afstelling traploos of in meerdere stappen gebeuren. Individualisten komen hier aan hun trekken.

De indicatielampjes

Lampen kunnen het bakresultaat aanzienlijk verbeteren. Daarbij nemen ze tot twee functies aan. Een enkel indicatielampje laat wafelbakkers weten wanneer de optimale baktemperatuur is bereikt. Vanaf dit moment moet het beslag eerst in het ijzer, zodat de eerste wafels goed bakken.

Sommige modellen hebben een extra lampje. Het wordt gebruikt om aan te geven dat de wafel klaar is om te bakken. Omdat dit enkele minuten duurt, houden veel mensen zich in de tussentijd graag elders bezig. Bij het surfen op de smartphone is het echter gemakkelijk om de gloed van de lichten te missen. Voor al deze mensen zijn ook modellen met akoestische signalen beschikbaar.

Anti-aanbaklaag en overloopbeveiliging

Wafelijzers hebben vaak een hoogwaardige antiaanbaklaag van PTFE of keramiek. Het vermindert de vetbehoefte en verlaagt zo het caloriegehalte van de gebakken lekkernijen. In veel apparaten is bakken zelfs mogelijk zonder invetten, maar dat hangt af van het deeg en de samenstelling ervan. Een ander voordeel: Bij het schoonmaken is het voldoende om de gekoelde binnenkant met een zachte doek af te nemen. Aangezien elektrische apparaten niet zijn toegestaan in de vaatwasser of in het waterbad, is dit dus een verademing. Coatings zoals Teflon vereisen een zorgvuldige behandeling, omdat er snel vervelende krassen ontstaan.

Als je te veel wafelbeslag in het bakblik schept, heb je er een puinhoop van gemaakt: Voor het bakken van wafels is veel gevoel nodig, zodat het erin gestoken beslag niet overloopt en de schoonmaakinspanning groter wordt. Wie zich regelmatig vergist, kan beter gaan voor een model met overloopbeveiliging. Hier houdt het bakblik te veel beslag in toom en levert het ook dikkere wafels op.

De veiligheid

Omdat een elektrisch apparaat altijd een zeker risico op ongelukken met zich meebrengt, is het belangrijk aandacht te besteden aan veiligheidsmaatregelen — en niet alleen als er kinderen in huis zijn. Zo zijn antislip rubberen voetjes voor een veilige stand en hitte-geïsoleerde handgrepen die brandwonden voorkomen onmisbaar.

Een hoog gewicht zorgt voor stabiliteit. Een oververhittingsbeveiliging met automatische uitschakeling kan ook tijdig brand voorkomen en mag daarom niet ontbreken.

Tips voor gebruik en verzorging

Er zijn veel aanbevelingen voor wafelijzers. Maar de volgende tips zijn bijzonder nuttig:

1. Voor het eerste gebruik moet je de bakblikken goed verwarmen om eventuele resten van het productieproces te verwijderen.
2. Voor elk gebruik is het een goed idee om het apparaat en de kabels te controleren. Als er een defect is, is reparatie noodzakelijk.
3. Bij gebruik op warmtegevoelige werkoppervlakken is een ondergrond nodig. De kabel moet zo geplaatst worden dat niemand er per ongeluk over kan struikelen of aan kan trekken.
4. Volwassenen moeten kinderen altijd begeleiden en toezicht houden bij het bakken.
5. Tijdens het bakken ontsnapt vaak hete stoom. Houd dus altijd een beetje afstand van het verwarmde apparaat. Het is handig om ovenhandschoenen of ovenwanten binnen handbereik te hebben.
6. Als de wafel blijft plakken, helpt vet. Smeer de bakvorm spaarzaam in met een hittebestendige bakkwast.
7. Vorken en messen hebben geen plaats in de ovenschaal, omdat ze krassen kunnen veroorzaken. Een houten lepel is beter voor het verwijderen van de wafels.
8. Na het bakken moet het apparaat volledig afkoelen voordat het terug in de kast of lade kan.
9. Droog keukenpapier helpt bij het schoonmaken. Het absorbeert betrouwbaar vet. Hardnekkige korsten kun je gemakkelijker losmaken met een geolied keukenpapier (zonnebloemolie).
10. Scherpe schoonmaakmiddelen en schurende vaatwassponsjes zijn niet geschikt om schoon te maken.

Leuk feitje: Gebruik wafelijzer voor ander voedsel

Appel- en groenteschijfjes, sandwiches, roerei en gehaktlapjes kunnen ook in de wafelijzer gebakken worden. Deze life hack heet Wafelen. Sommige ingrediënten worden echter als ongeschikt beschouwd, zoals vloeibaar gemaakte chocolade of pure kaas (die blijft vaak permanent aan het bakblik plakken).

---

Afbeelding 1: © kristina rütten / stock.adobe.com | Afbeelding 2: © Pixel-Shot / stock.adobe.com | Afbeelding 3: © Tim Friedrich / stock.adobe.com | Afbeelding 4: © gani_dteurope / stock.adobe.com